Nguyên nhân của sự hão huyền “kinh doanh blog”

Blog là một khía cạnh của công nghiệp nội dung, blogger cũng là một lực lượng cung cấp nội dung. Vì thế, về nguyên tắc, blogger hoàn toàn có thể hái ra tiền nhờ blog. Tuy nhiên, trên thực tế ở Việt Nam, điều này chưa thể xảy ra do một vài trở ngại.

Miếng đất bạc màu cho quảng cáo trực tuyến

Thương mại điện tử ở Việt Nam chưa phổ biến. Cho đến nay, người Việt Nam vẫn chưa quen tiêu dùng qua mạng. Hình thức thanh toán bằng thẻ tín dụng chưa phát triển đủ để khách hàng có thể mua quảng cáo trực tuyến chỉ với vài cú nhấp chuột. Đây là yếu tố khiến quảng cáo trực tuyến trở nên kém hiệu quả.

Sự thực là ngay cả những người dùng Blog Yahoo đã lâu cũng rất ít để ý tới các banner quảng cáo trên trang. Kể cả có để ý, cũng không mấy ai vội vàng đăng ký mua/ bán sản phẩm ngay trên mạng.

Chẳng thế mà trong khi các hot blogger ở nước ngoài thường được nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc rất kỹ (vì blog của họ là miếng đất mầu mỡ cho quảng cáo), thì blog 16 triệu page views của OnlyU vẫn dễ dàng bị Yahoo xoá sổ trong chớp nhoáng.

Tên tuổi gắn liền với “văn học mạng”, nhà văn Trần Thu Trang dĩ nhiên là người sử dụng web thành thạo và rất biết khai thác Internet để tìm kiếm thông tin, tiếp cận độc giả, marketing tác phẩm.

Cô cho biết: “Kiếm tiền từ Internet ở Việt Nam tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trình độ dân trí chưa cao, hệ thống thanh toán online, khung pháp luật cũng như các chế tài xử lý cho các vi phạm chưa đầy đủ. Rất nhiều vụ gian lận lừa đảo diễn ra, không chỉ giữa người Việt Nam với nhau, mà còn giữa người Việt với người nước ngoài”.

“Chính vì vậy, Việt Nam bị coi là điểm đen trong thanh toán online và phải chịu nhiều hình thức phân biệt đối xử, chẳng hạn như mua bán bằng thẻ tín dụng thì phải chờ xác nhận từ ngân hàng, hoặc luôn ở thế bất lợi trong những tranh chấp… Nói chung, kiếm tiền từ Internet ở Việt Nam khó hơn rất nhiều so với ở các nước phát triển”.

Vì blogger “chưa đủ trình độ” kiếm tiền từ blog

Điều quan trọng để có được những blog hấp dẫn, là chủ blog phải có những kỹ năng nhất định.

Để có các entry hay, blogger phải có khả năng viết. Để được nhiều lượt truy cập, blogger phải biết "câu" page views, biết tự quảng bá blog của mình bằng đủ cách. Blogger còn phải thao tác thành thạo các việc nhỏ như tạo theme (hình nền), upload nhạc, ảnh, video clip v.v. lên blog để chia sẻ cho độc giả.

Nhà văn Trần Thu Trang nói: “Nếu bạn muốn kiếm tiền từ các dịch vụ quảng cáo trực tuyến, bạn phải nâng trình độ sử dụng web lên mức trên bình thường. Ít nhất, bạn phải biết quản lý website để có thể đưa đoạn mã vào. Sau đó, bạn phải hiểu biết về SEO (tối ưu hoá công cụ tìm kiếm), về thống kê và phân tích truy cập…”.

Đó là còn chưa kể trình độ tiếng Anh cũng phải ở mức có thể giao dịch với đối tác nước ngoài. Tóm lại, kinh doanh blog đòi hỏi blogger năng động và “web savvy” - thuật ngữ của dân mạng, có nghĩa là rất hiểu web.

Và đó không phải là những kỹ năng phổ biến trong cộng đồng blogger Việt Nam.

Vì độc giả chưa sẵn sàng

Viết các entry và có đường link sang một mạng xã hội nào đó, như Hà Kin đang hợp tác với một trang web cộng đồng ở Việt Nam là một cách đơn giản để kiếm tiền từ blog. Nhưng nguồn thu nhập không thể cao và ổn định, vì công ty "mẹ" của trang web cộng đồng kia khó có thể chi trả nhiều cho một kênh quảng cáo chưa hiệu quả.

Hà Kin cho biết: “Rất nhiều bạn bè trên Yahoo của tôi còn trách tôi ‘tại sao đang dùng Yahoo Blog lại chuyển sang mạng xã hội khác’. Tôi nghĩ vấn đề ở đây là thói quen của người Việt Nam – không thích thử nghiệm cái mới.

Thêm vào đó còn là tính sùng ngoại. Nếu thay vì một trang mạng xã hội của Việt Nam, tôi link sang một mạng xã hội nào đó của “Tây” như Facebook hay MySpace, thì chắc không bị ai chê trách phản đối cả. Nhưng sang mạng xã hội Việt thì không, nhất quyết không ủng hộ”.

Ngược lại, lại có những blogger nổi tiếng không chấp nhận cộng tác với một mạng xã hội của Việt Nam, ví dụ OnlyU từ chối thẳng sau nhiều lần được mời mọc. Vì lập blog sử dụng dịch vụ này cũng có nghĩa là page views của họ bị giảm hẳn.

Hà Kin kể, cô rất bực bội khi bị nhiều người la ó: “Hà Kin viết blog kiếm tiền!”, và tẩy chay cô “để nó không kiếm tiền được nữa”.

Tất nhiên, những nhận xét của Hà Kin không hẳn đúng với mọi độc giả của blog. Steve Palina, một blogger nổi tiếng người Mỹ, từng nói: “Nhìn chung, độc giả bao giờ cũng phản ứng khi bỗng dưng bạn “thương mại hoá” blog của bạn. Nhưng rồi dần dần, những người trưởng thành đều hiểu rằng việc một blogger viết để kiếm tiền là điều hợp lý”.

Mặc dù vậy, trong giai đoạn hiện nay của Internet ở Việt Nam, số người hào hứng sử dụng các mạng xã hội Việt, quan tâm đến quảng cáo trực tuyến và sẵn sàng tiêu dùng qua mạng, thực sự còn rất ít. Nói rằng có thể viết blog kiếm tiền chuyên nghiệp là quá lạc quan trong bối cảnh Việt Nam.

Cũng cần nói rõ: Việc kinh doanh blog có thể hão huyền, nhưng người dùng Internet còn có cơ hội kiếm tiền trên mạng bằng vô số cách khác khả thi. Nhưng đó lại là một chuyện khác.

Câu kết luận dành cho các blogger Việt: Ngay cả khi bạn là một hot blogger và có đầu óc kinh doanh đi chăng nữa, lời khuyên dành cho bạn vẫn là: Đừng bỏ việc!

Quế Lâm